Ναΐφ ζωγράφος. Γεννήθηκε το 1885. Πήρε λίγα μαθήματα αγιογραφίας στο δημοτικό σχολείο από το δάσκαλο και αγιογράφο Κυριάκο Πιερίδη. Μέχρι το 1940 ασκούσε το επάγγελμα του παπουτσή και στη συνέχεια ασχολήθηκε με τη διακόσμηση καθρεφτών, τη ζωγραφική σε γυαλί τη κατασκευή διακοσμητικών πήλινων και γύψινων αντικειμένων και τις απομιμήσεις αρχαίων ευρημάτων. Γύρω στο 1957 στράφηκε προς τη ζωγραφική. Τον Αύγουστο του 1974 τραυματίστηκε από τον τουρκικό στρατό και πέθανε λίγο αργότερα στην Λάρνακα την 30η Αυγούστου.

Ο Μιχαήλ Κάσιαλος, με την αυθεντική και πρωτότυπη του δημιουργία αποτέλεσμα μιας εντελώς προσωπικής θέασης του κόσμου, είναι ένας τυπικός ναΐφ καλλιτέχνης παρά το γεγονός ότι στο έργο του αναγνωρίζουμε και κάποια λαϊκά στοιχεία. Στην Ελλάδα η τέχνη των ναΐφ έρχεται στην επιφάνεια το 1929 με την ανακάλυψη του Θεόφιλου από τον τεχνοκριτικό Ευστράτιο Ελευθεριάδη. Στην Κύπρο η ανακάλυψη και η εκτίμηση των ντόπιων ναΐφ καλλιτεχνών έγινε με κάποια καθυστέρηση. Ο ζωγράφος Αδαμάντιος Διαμαντής ήταν από τους πρώτους που εντόπισαν, προς το τέλος της δεκαετίας του ’50, τον Μιχαήλ Κάσιαλο και γοητεύτηκαν από το έργο του απλοϊκού αυτού ζωγράφου. Έτσι, από τότε, αρχίζει να έρχεται στο φως η τέχνη και η ζωή του πρώτου επώνυμου ναΐφ ζωγράφου της Κύπρου.

Ο Κάσιαλος γεννήθηκε το 1885 στο χωριό Άσσια. Στο σχολείο απέκτησε τις πρώτες ζωγραφικές του εμπειρίες με δάσκαλο τον Κυριάκο Πιερίδη. Από τότε διαφαίνεται το πηγαίο του ταλέντο και η αγάπη του για τη ζωγραφική. Η έλξη του αυτή προς τη δημιουργία τον ώθησε στη συνέχεια να παρακολουθήσει, ανελλιπώς, την αγιογράφηση της εκκλησίας του χωριού του από τους πατέρες Κύριλλο και Νύμφωνα.

Στα δεκατρία του χρόνια, έπειτα από προτροπή του πατέρα του, έμαθε την τέχνη του παπουτσή, την οποία άσκησε για πολλά χρόνια. Ο Κάσιαλος όμως δεν λησμόνησε την πρώτη του αγάπη για την καλλιτεχνική δημιουργία. Γι’ αυτό, άρχισε παράλληλα να διακοσμεί καθρέφτες, να φτιάχνει καλόγουστα διακοσμητικά και χρηστικά αντικείμενα, να δημιουργεί πήλινα αγγεία, τα οποία στη συνέχεια πωλούσε σε διάφορα πανηγύρια.

Η θεματογραφία του είναι ολοκληρωτικά παρμένη από την καθημερινότητα όπως ο ίδιος την βίωσε. Ζωγραφίζει τα ήθη και τα έθιμα του τόπου, ιδιαίτερα αυτά που συνδέονται με τον κύκλο της ζωής και τις θρησκευτικές γιορτές. Ο παραδοσιακός κυπριακός γάμος διατηρεί ξεχωριστή θέση στο έργο του. Σημαντική θέση στη θεματογραφία του έχουν επίσης οι αγροτικές εργασίες και οι σκηνές από τη καθημερνή ζωή των ανθρώπων του χωριού.

Όπως ο Θεόφιλος έτσι και ο δικός μας Κάσιαλος, θα πρέπει να θεωρηθεί ως ο κρίκος που συνδέει το παρελθόν με το παρόν της τέχνης μας. Στο έργο του αναγνωρίζουμε κάποια στοιχεία από την αρχαιοελληνική τέχνη, τη βυζαντινή και τη λαϊκή, όλα όμως δοσμένα με την ελευθερία της δικής του αφελούς αμεσότητας. Μας δένει ακόμη με το παρελθόν μας, γιατί ο Κάσιαλος δεν έχει επηρεαστεί από κανένα ξένο στοιχείο.

Σημειώσεις:
Μιχαήλ Χρ. Κάσιαλος, Η κρυμμένη γοητεία της ζωγραφικής, Δήμος Λάρνακας / Ίδρυμα Πιερίδη, Δάφνης Νικήτα

ΜΙΧΑΗΛ ΚΚΑΣΙΑΛΟΣ (1885 – 1974)

Μιχαήλ Κκάσιαλος, ο Ζωγράφος που τίμησε την Άσσια στην Κύπρο ολόκληρη και σε όλη την Ευρώπη. Ο Μ. Κκάσιαλος γεννήθηκε στην 'Ασσια στα 1885. Νέος φτωχής οικογένειας, κατάφερε να φοιτήσει στο δημοτικό σχολείο. Τελειώνοντας το αρχίζει την πάλη για επιβίωση. Μαθαίνει το επάγγελμα του παπουτσή και στην συνέχεια το εξασκεί. Ωστόσο η καλλιτεχνική του φλέβα δεν τον αφήνει ήσυχο. Φτιάχνει διάφορα γλυπτά εντυπωσιασμένος από τα αρχαία του μουσείου και τόσο πολύ τα καταφέρνει που μοιάσουν πολύ με αρχαία. Έτσι ορισμένες φορές καταφέρνει να τα πουλήσει σε τουρίστες που γύρευαν αρχαία. Κάποια μέρα όμως το μαθαίνει αυτό ο διευθυντής του αρχαιολογικού μουσείου και τον καλεί, για να του κάνει παρατήρηση. Τότε όμως ο Μ. Κκάσιαλος τον ρώτησε. "Τι θα γινόταν αν οι τουρίστες αντί αυτών των ψεύτικων, έβρισκαν αληθινά " .Ακούγοντας την ερώτηση αυτή ο Διευθυντής του μουσείου μετάτρεψε την παρατήρηση του σε συγχαρητήρια. Τα χρόνια περνούν και σε σχετικά μεγάλη ηλικία αρχίζει να ζωγραφίζει. Πρώτοι εκτιμητές και σύμβουλοι στα έργα του οι Ζωγράφοι Χριστόφορος Σάββα και Αδαμάντιος Διαμαντής. Τον βοηθούν να ανοίξει την πρώτη του έκθεση, στις 6 Μαίου 1960 στην Γκαλερύ «Απόφαση». Εγκαινιάστηκε από τον Α Διαμαντή. Το 1961 κάνει ατομική έκθεση στην Δημοτική Πινακοθήκη Λεμεσού. Το 1962 συμμετέχει σε ομαδική έκθεση Κυπρίων καλλιτεχνών στην Αθήνα και κάνει μια ατομική έκθεση στο Λήδρα Πάλας στις 13 Οκτωβρίου η οποία εγκαινιάζεται από τον τότε Υπουργό Εργασίας κ Τ. Παπαδόπουλο. Το 1963 συμμετέχει σε Πανελλήνια Έκθεση. Το έργο του Κκάσιαλου προβάλλεται από το γνωστό περιοδικό τέχνης της Ελλάδας «Ζυγός. Η παρουσίαση γίνεται από την Τατιάνα Γκρίτση - Μιλλιέξ και τον Κκάσιαλο παρουσιάζει ο ζωγράφος Διαμαντής. Στις 30 Δεκεμβρίου 1963 ανοίγει πάλι ατομική έκθεση στο Λήδρα Πάλας η οποία εγκαινιάζεται από το ζωγράφο Τ. Κάνθο.

Στα 1965 εκθέτει ατομικά στην Ένωση Νέων Τραστ κάτω από την αιγίδα του Ε.Κ.Α.Τ.Ε. και εγκαίνια κάνει ο Χρ Παπαχρυσοστόμου. Το 1966 συνεχίζει τις ατομικές του εκθέσεις με μία στο Ξενοδοχείο 4 Φανάρια στην Λάρνακα και το 1967 μια στο Ινστιτούτο Κοινοπολιτείας. Δίνεται πλατειά δημοσιότητα στον Κυπριακό και Αγγλικό Τύπο. Το 1969 αντιπροσωπεύει την Κύπρο με 10 έργα του στην έκθεση Ναΐβ ζωγράφων στη Μπρατισλάβα της Τσεχοσλοβακίας παίρνοντας εκεί ένα από τα κυριότερα βραβεία που δόθηκαν, με αποτέλεσμα να αναγνωρισθεί και να καθιερωθεί. Στις 17 Δεκεμβρίου του ιδίου χρόνου εκθέτει στο ξενοδοχείο Χίλτον Λευκωσίας. Τα εγκαίνια τελεί ο τότε Υπουργός Παιδείας Δρ. Κ. Σπυριδάκης. Το 1970 συμμετέχει στην Παγκύπρια Καλλιτεχνική Έκθεση. Κάνει ατομική έκθεση στο Λύκειο Ελληνίδων Αμμοχώστου. Τα εγκαίνια τελεί ο Δήμαρχος Αμμοχώστου. Ακόμη ανοίγει ατομική έκθεση στο Δημοτικό Μέγαρο Κερύνειας την οποία εγκαινιάσει ο Δήμαρχος κ. Κατσελλής. Το 1973 γίνεται και η τελευταία έκθεση προ της εισβολής η οποία είναι ομαδική έκθεση καλλιτεχνών Πόλεως και Επαρχίας Αμμοχώστου. Ο Μιχαήλ Χρ. Κκάσιαλος προσπάθησε πριν την εισβολή να εκθέσει κι στη Νέα Υόρκη αλλά λόγω οικονομικών εμποδίων δεν τα κατάφερε. Ο Μιχαήλ Κκάσιαλος τα τελευταία χρόνια πριν την εισβολή κτίζει με δικά του χρήματα μια εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Σπυρίδωνα.

Πριν τελειώσει η εσσωτερική διαμόρφωση της εκκλησίας αρχίζει ο πόλεμος. Ο Κκάσιαλός μαζί με τη γυναίκα του Ειρήνη, μετά την κατάληψη του χωριού από τον Βάρβαρο Αττίλα, μένουν εγκλωβισμένοι στο χωριό για μια εβδομάδα. Οι Τούρκοι γυρεύοντας χρήματα τον ξυλοκοπούν και του σπάζουν το πόδι. Όταν μεταφέρεται στις ελεύθερες περιοχές σε ηλικία 89 χρόνων και βαριά πληγωμένος πεθαίνει στις 31 Αυγούστου 1974 στην Λάρνακα στο φιλανθρωπικό ίδρυμα «Άγιος Παύλος». Η Άσσια χάνει ένα παιδί της που την τίμησε στον Ελληνικό και ευρωπαϊκό χώρο Πέθανε πρόσφυγας μακρυά οπό το χωριό του διωγμένος από τον Τούρκο κατακτητή Με συμπαραστάτες μόνο την γυναίκα του, τα τέσσερα παιδιά του και τους χωριανούς του.

Born in Assia, 1885. Self-taught. Attended a few icon-painting classes at Elementary School given by the teacher and iconographer Kyriacos Pierides. Worked as shoe-maker until the Second World War and then turned to mirror decoration and painting on glass. He also made decorative clay and plaster objects and copies of ancient finds. Around 1957 he took up painting and gradually devoted himself entirely to it. In August 1974 was seriously wounded by the Turkish Army which invaded his village and died later, on 31 of August, as a refugee in Larnaca. Is considered as the father of contemporary Cypriot Naive art. His work can be found at the State Gallery of Contemporary Cypriot Art, the Cyprus Folk Art Museum, the Cultural Centre of Popular Bank and in private collections.