|
|
|
| |
|
 |
Ευγένιος Σπαθάρης (1924
-
2009) |
| |
Ο Ευγένιος Σπαθάρης (2
Ιανουαρίου 1924 - 9 Μαΐου 2009) του Σωτηρίου ήταν
καλλιτέχνης του ελληνικού θεάτρου σκιών, ένας από τους
πιο σημαντικούς καραγκιοζοπαίχτες και ζωγράφος.
Γεννήθηκε στην Κηφισιά στις 2 Ιανουαρίου 1924. Μετά τις
εγκύκλιες σπουδές του άρχισε να ασχολείται με τη
ζωγραφική και ιδιαίτερα με τους ήρωες του θεάτρου σκιών,
από τους πρωτοπόρους του οποίου ήταν ο πατέρας του,
Σωτήρης Σπαθάρης, ο οποίος απεβίωσε το 1974. Το γεγονός
αυτό τον εξοικείωσε με το καλλιτεχνικό αυτό είδος και
ξεκίνησε να δίνει ο ίδιος παραστάσεις, αρχικά στη
διάρκεια της κατοχής, σε θέατρα της Αθήνας, σε πρεσβείες,
στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη κ.α.. Από τότε, έδωσε πληθώρα
παραστάσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του
εξωτερικού, συμμετέχοντας σε διεθνή φεστιβάλ και
συνέδρια ειδικά για το θέατρο σκιών. Παρουσίασε πολλά
έργα με ήρωα τον Καραγκιόζη, τόσο ως άψυχο υλικό (φιγούρες
ηρώων), όσο και σε έμψυχη (ζωντανή) παράσταση με
ηθοποιούς, στο Κρατικό Θέατρο Β. Ελλάδος, στο «Ελληνικό
Χορόδραμα», στο Θέατρο Χατζώκου (Θεσσαλονίκη), στο
Θέατρο Συντεχνίας κ.α. με τις παραστάσεις «Το ταξίδι», «Το
καταραμένο φίδι», «Ο δικτάτορας», «Ο Αλέκος με τα
κυδώνια» κ.ά.
Το 1970 κυκλοφόρησε 13 εικονογραφημένα τεύχη (των 2 δρχ.
έκαστο) με μαυρόασπρες φιγούρες και έγχρωμο εξώφυλλο.
Ενώ το 1979 παρουσιάστηκε από τις εκδόσεις Νεφέλη το
επιτυχημένο βιβλίο του «Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων» με
εφτά έργα και εφτά περιλήψεις (τα τέσσερα δικά του και
τα τρία του πατέρα του Σωτήρη). Από το 1962 κυκλοφόρησαν
10 έργα του σε δίσκους 45 στροφών από την His Master's
Voice, ενώ ακολούθησαν άλλοι 2 δίσκοι 33 στροφών από τη
Μinos-EMI αρχές της δεκαετίας του '80, και άλλες έξι
παραστάσεις σε 6 αντίστοιχα CD από τη Legend το 2002.
Το 1950 ο Ευγένιος πραγματοποιεί την πρώτη του συμμετοχή
σε κινηματογραφική ταινία, στο Πικρό Ψωμί του Γρηγόρη
Γρηγορίου. Έπαιξε έργα του στην κρατική τηλεόραση από το
1966 μέχρι το 1992. Κάποια από τα έργα του αυτά
κυκλοφορούσαν μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του '90 σε
βιντεοκασέτες, ενώ τις ημέρες του θανάτου του ξεκίνησε
συμπτωματικά η κυκλοφορία τους σε DVD.
Ο Ευγένιος Σπαθάρης ήταν μέλος του Καλλιτεχνικού
Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Ινστιτούτου Παγκοσμίου
Θεάτρου της UNESCO. Έκανε περιοδείες σε πολλές χώρες
λαμβάνοντας μέρος σε διάφορα φεστιβάλ και συνέδρια όπως:
Παρίσι, Λιέγη, Ρώμη, Κάιρο, Λονδίνο, Κοπεγχάγη. Αλλά και
ως ζωγράφος έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις ατομικές και
ομαδικές στην Αθήνα, Ζυρίχη, Παρίσι και Νέα Υόρκη.
Τιμήθηκε με το Βραβείο Ρώμης (1962), με το Α' Μετάλλιο
του Πρίγκιπα του Μοντ, το Α' Βραβείο Πολωνίας (1978), το
Α' Μετάλλιο Τοσκανίνι (Ιταλία) το 1978 κ.α. Τέλος, το
2007 τιμήθηκε ιδιαίτερα από το ελληνικό υπουργείο
Πολιτισμού για τη μεγάλη του προσφορά στο καλλιτεχνικό
αυτό είδος, για το οποίο του αναγνωρίστηκε ο τίτλος του
μεγάλου δασκάλου.
Το 1991 ιδρύθηκε το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών
Δήμου Αμαρουσίου, το οποίο λειτουργεί συστηματικά από το
1996, με στόχο την προβολή του θεάτρου σκιών και του
καραγκιόζη.
Στις 6 Μαΐου του 2009 και ενώ βρισκόταν στο Ινστιτούτο
Γκαίτε Αθηνών για να παραστεί σε εκδήλωση προς τιμήν του,
έχασε την ισορροπία του και έπεσε από σκάλες, με
αποτέλεσμα να υποστεί πολλά κατάγματα και να
δημιουργηθεί σοβαρό αιμάτωμα στον εγκέφαλο, με την
κατάστασή του να χαρακτηριστεί ως κρίσιμη. Τελικά, στις
9 Μαΐου, ύστερα από τρεις ημέρες νοσηλείας απεβίωσε, σε
ηλικία 85 ετών. Η σορός του εξετέθη σε λαϊκό προσκύνημα
στο Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών και η κηδεία έγινε
στις 13 Μαΐου του 2009, στο Μαρούσι, με δημόσια δαπάνη. |
| |
|
| |
|
| |
|
 |
Evgenios Spatharis
(1924
-
2009) |
| |
Evgenios Spatharis (Greek:
Ευγένιος Σπαθάρης; January 2, 1924 - May 9, 2009) was
the most prominent shadow theatre artist in Greece. He
is credited with having brought the traditional
Karagiozis plays to mass audiences through television,
recordings and cinema.
Evgenios Spatharis was born in Kifissia in 1924, son of
Sotiris Spatharis, himself a famous puppeteer. He
progressively got introduced to his father's art,
despite his father's reluctance, since his wish was for
Evgenios to become an architect. His first public
performances were during the German occupation of
Greece, when he frequently used heroic themes in order
to strengthen the morale of the population. During one
of his shows, the Germans arrested him and brought him
to the local Kommandantur for interrogation. Using an
old connection of his, he managed to perform for them
and they were so impressed that they decided to send him
to perform to Germany.
Besides being the most famous performer of Karagiozis,
he was also an accomplished painter, with over 50
exhibitions of his works.
He has collaborated with many of the most important
Greek artists, like Manos Hadjidakis, Dionysis
Savvopoulos, Rallou Manou, Stavros Xarchakos, Melina
Merkouri and others.
Spatharis was a member of the Chamber of Artists of
Greece and the UNESCO International Theatre Institute.
He was awarded the Rome Prize in 1962, the Toscanini
medal in 1978 and several other awards, while in 2007
the Greek culture ministry awarded him the title of
'Grand Master' in recognition of his great contribution
to his art.
Spatharis was invited to an event at the Athens Goethe
Institut on Wednesday, 6 May, where he was scheduled to
give a lecture. While heading to the lecture room, he
fell from the stairs and had a severe head injury. He
was immediately transported to KAT hospital; however, he
never recovered and died the following Saturday, at the
age of 85.
Especially in his last two decades, Spatharis enjoyed
wide acclaim and respect as a towering figure of the
Greek shadow theatre and of cultural life in general.
His death caused a stream of encomia from critics,
journalists and public figures.
He created the Spathario Museum in 1991, devoted
exclusively to his art. |
| |
|
| |
|
| |
|
 |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
|
|
